Bekijk dit overzicht als: maand-overzicht of als lijst

Loading Events
  • This event has passed.

Dante aan de Amstel ~ lezingen, muziek, aperitief

11 september 2021, 12:30 - 18:00

Speciaal evenement in het kader van ‘Dante 700′, de zevenhonderdste sterfdag van Dante Alighieri.

Programma
 
12.30 – 13.00 uur Ontvangst met koffie en thee
13.00 – 13.45 uur Lezing door Kevin Toma
13.45 – 14.00 uur Pauze
14.00 – 14.45 uur Lezing door Gandolfo Cascio
14.45 – 15.00 uur Pauze
15.00 – 15.45 uur Lezing door Harald Hendrix en Remieg Aerts (parallel)*
15.45 – 16.00 uur Pauze
16.00 – 17.15 uur Voorstelling met muziek en voordracht
17.15 – 18.00 uur Aperitief
* na voltooiing van uw inschrijving kunt u aangeven welke lezing u wenst bij te wonen.
Inhoud Programma
 
Dante Alighieri en de filmische verbeelding van het hiernamaals
 
door Kevin Toma
 
Dit jaar is het precies zeven eeuwen geleden dat de Italiaanse dichter, schrijver en denker Dante Alighieri (1265-1321) overleed. Met zijn magnum opus La Divina Commedia, een epische poëziereis door het hiernamaals, had Dante een blijvende invloed op de verbeelding van hemel, vagevuur en – misschien nog wel het meest – de hel. Ook de cinema is, wat de beschrijving van het leven na de dood betreft, schatplichtig aan de Italiaanse meester. In deze lezing onderzoek ik de inspiratiebron die Dante voor talrijke cineasten betekende, aan de hand van helse en hemelse filmfragmenten uit de klassieke en hedendaagse cinema. 

Kevin Toma studeerde Filmwetenschappen in Nijmegen. Hij begon met het schrijven van filmrecensies voor de Filmkrant en werkte later een periode als webredacteur voor Cinema.nl. Momenteel is hij filmdocent en filmcriticus voor onder andere de Volkskrant en De Gelderlander. Daarnaast is hij dj en maakt hij eigentijdse, veelgevraagde muziek voor zwijgende films.

***
Een goedgehumeurde Dante
 
door Gandolfo Cascio
 
Dante heeft de naam een tegendraadse man en een eenling te zijn. In de officiële iconografie staat hij te boek als een nukkige en zelfs boosaardige man die menselijke ondeugden veroordeelt. Hoewel deze eigenschappen kloppen, geven ze geen volledig beeld, aangezien hij eveneens de auteur is van enkele hilarische gedichten die hij met zijn vrienden uitwisselde. Het betreffen hier metgezellen uit adellijke families die hoog aanzien genoten met wie hij in zijn leven converseerde en duelleerde, spannende reizen plande en die hij vervolgens met een onuitsprekelijke zoetheid meenam naar het vagevuur.
 
Gandolfo Cascio is universitair docent Italiaanse literatuur en vertaling aan de Universiteit Utrecht, waar hij ook het onderzoeksproject Observatory on Dante Studies leidt. Hij publiceerde Un’idea di letteratura nella «Commedia» (S.E. Dante Alighieri 2015 en 2018; een Nederlandse vertaling verschijnt na de zomer), Michelangelo in Parnaso. La ricezione delle Rime tra gli scrittoriDe receptie van de Rime onder schrijvers (Marsilio 2019; een Engelse vertaling is in voorbereiding), Le ore del meriggio. Saggi critici (Il Convivio, 2020, Premio G.A. Borgese), Dolci detti. Dante, la letteratura e i poeti. (Marsilio 2021).  
 
***
 
Dante als relikwie
 
door Harald Hendrix
 

Sinds zijn dood in 1321 berust het stoffelijk overschot van de dichter in Ravenna, vlakbij de plek waar hij zijn laatste jaren doorbracht na vele jaren eerder uit zijn moederstad Florence verbannen te zijn. Eigenlijk is dat een klein wonder, want al eeuwen lang vormen de beenderen van Dante de inzet van nogal wat twisten die heel wat stof hebben doen opwaaien. Als ware relikwieën zijn de ‘ossa di Dante’ door allerlei mensen en groepen opgeëist, van Michelangelo tot Mussolini, van craniologen tot erfgoedhoeders. Maar de herhaalde pogingen om ze te roven of te verplaatsen zijn op niets uitgelopen. Integendeel: in de stad Ravenna zijn ze juist hierdoor een kostbare en gekoesterde schat geworden die niet alleen de identiteit van de bewoners maar ook de vormgeving van de stad heeft bepaald. Deze lezing neemt u mee langs het spannende verhaal over de wederwaardigheden van Dante’s stoffelijke resten, en laat zien dat de herinnering aan zijn literaire nalatenschap ook af en toe zelfs enigszins morbide materiële facetten kent.

Harald Hendrix is hoogleraar Italiaans aan de Universiteit Utrecht. Van 2014 tot 2019 werkte hij tevens als directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome. Zijn deskundigheid ligt vooral op het gebied van de Italiaanse cultuur van de Renaissance en de Barok. In zijn publicaties gaat hij in op de Europese receptie van deze vroegmoderne Italiaanse cultuur, maar staat ook stil bij thema’s als de esthetiek van het afschuwwekkende, de geschiedenis van het Italiaanse schrijvershuis en de verwevenheid van literair erfgoed, materiële cultuur en toerisme.

***
Een bruikbaar genie
De betekenis van Dante in Nederland in de lange negentiende eeuw
 
door Remieg Aerts
De eerste grote periode van Dante-receptie en Dante-verering valt in Nederland tussen ongeveer 1860 en het jubileumjaar 1921. In die periode verscheen een reeks van vertalingen en tal van studies over zijn persoon en werk. Ook daarna is er nog wel allerlei Dantestudie, maar in de tweede helft van de twintigste eeuw betrekkelijk weinig, ook niet rond 1971. Waarom manifesteerde zich ineens die Danteverering in de negentiende en vroege twintigste eeuw? In mijn presentatie zal ik het ritme en de aard van de belangstelling voor Dante bespreken. Welke functie vervulde zijn werk in het Nederlandse culturele veld en levensbeschouwelijke debat van de periode?
 
Remieg Aerts is hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar cultuurgeschiedenis en politieke geschiedenis, in het bijzonder van de lange negentiende eeuw. Hij publiceerde over persgeschiedenis, stadsgeschiedenis en politieke cultuur, en recent de biografie Thorbecke wil het (2018), bekroond met de Prinsjesboekenprijs en de Nederlandse Biografieprijs. Dit najaar verschijnt Denkend aan Nederland. Over geschiedenis, nationaliteit en politiek (Prometheus).    
 
***

Dante Alighieri ontmoet Olivier Messiaen

Beroemde scènes voorgedragen uit de Divina Commedia

door het New European Ensemble (muziek) en Massimiliano Picciarelli (voordracht)
Benauwenis maakt plaats voor bevrijding. We herkennen dat gevoel nu allemaal. Maar eerder maakten ook anderen dat mee. Dante Alighieri bijvoorbeeld, de wereldberoemde dichter. Hij zwierf een half leven als balling door Italië en schreef toen alle ellende van zich af in zijn Divina Commedia. Hetzelfde geldt voor Olivier Messiaen, Frans componist, die door de Duitsers krijgsgevangen was gemaakt, maar in het kamp een muziekstuk componeerde als een bevrijdende toekomstdroom. Dante stierf 700 jaar geleden, Messiaen schreef zijn stuk 80 jaar geleden. Dit concert laat u horen hoe actueel hun kunst nog is. Uit de Divina Commedia van Dante worden enkele beroemde scènes voorgedragen, afgewisseld met delen van Messiaens Quatuor pour la fin du temps, uitgevoerd door het New European Ensemble.
Het New European Ensemble werd in 2009 in Nederland opgericht door gepassioneerde internationale musici. Het ensemble werd in de pers bejubeld om haar ‘fantastische’ (NRC) en ‘exemplarische uitvoeringen’ (Volkskrant) en werd geprezen als ‘een van de beste ensembles van Nederland’ (Nieuwe Noten).  Vooraanstaande componisten waaronder Kaija Saariaho, Magnus Lindberg, Mark Anthony Turnage, Bright Sheng en Anna Thorvaldsdóttir werken met de groep. De missie van het ensemble is om hedendaagse en 20e-eeuws repertoire op een aangrijpende en laagdrempelige wijze te presenteren voor een breed publiek. Daarom wordt vaak gezocht naar combinaties met film, literatuur, dans, theater en beeldende kunst.
Massimiliano Picciarelli is docent bij Dante Alighieri Leiden-Den Haag.

De muzikale voorstelling is een samenwerking van het New European Ensemble en de vereniging Dante Alighieri Leiden-Den Haag.

 
Kosten
Leden Dante Alighieri € 30,00 
Student-leden € 20,00
Niet-leden € 45,00 
Aanmelding
Wilt u dit speciale evenement bijwonen meldt u dan aan door een e-mail te sturen naar danteadam2021@gmail.com. Vermeld in uw bericht uw volledige naam, het soort lidmaatschap en van welke Dante-vereniging u lid bent. U ontvangt vervolgens een betaalverzoek. Na betaling is uw aanmelding definitief.
Wilt u dit niet missen wacht dan niet te lang met aanmelden, want vol is vol.
 
N.B.
Voorschriften t.a.v. corona
Het is nu nog niet bekend welke voorschriften van het RIVM op 11 september zullen gelden; daarover berichten we de deelnemers zodra dit bekend is. Als gevolg van de dan geldende voorschriften kan het zijn dat we alleen deelnemers met een geldige QR-code toelaten. Het kan ook zo zijn dat we aan het aantal deelnemers een lager maximum moeten stellen. Dan zullen we de volgorde van aanmelding als norm gaan nemen. Wees er dus snel bij.

Gegevens

Datum: 11 september 2021
Tijd: 12:30 - 18:00

Venue

Locatie: Het Amsterdams Lyceum
Adres: Valeriusplein 15
Amsterdam, 1075 BJ

+ Google Map

Organizer

Organisatie: Dante Alighieri Amsterdam

Bekijk dit overzicht als: maand-overzicht of als lijst